Gân bánh chè, hay còn gọi là dây chằng bánh chè (patellar tendon/patellar ligament), là một cấu trúc dạng dải xơ dày và chắc khỏe nằm ở mặt trước khớp gối. Nó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duỗi thẳng chân.
🦵 Đặc điểm và vị trí của gân bánh chè:
🔗 Kết nối: Gân bánh chè thực chất là phần kéo dài của gân cơ tứ đầu đùi (nhóm cơ lớn ở mặt trước đùi). Nó kết nối xương bánh chè (một xương nhỏ hình tam giác nằm ở mặt trước khớp gối) với lồi củ xương chày (một mỏm xương ở mặt trước, đầu trên của xương chày – xương lớn hơn ở cẳng chân).
🧬Cấu tạo: Gân được tạo thành từ các sợi collagen chắc chắn, được sắp xếp song song với nhau, giúp nó chịu được lực căng lớn.
📍Vị trí: Bạn có thể dễ dàng sờ thấy gân bánh chè ngay dưới xương bánh chè, khi gối hơi gập.
❗Các vấn đề thường gặp liên quan đến gân bánh chè:
Do chịu lực tác động lớn và thường xuyên, gân bánh chè dễ bị tổn thương, đặc biệt ở những người chơi thể thao hoặc vận động nhiều. Một số vấn đề phổ biến bao gồm:
- 🔥Viêm gân bánh chè (Jumper’s Knee – Gối của vận động viên nhảy): Đây là tình trạng viêm và kích ứng gân bánh chè, thường do hoạt động quá mức hoặc lặp đi lặp lại các động tác nhảy, chạy, dừng đột ngột. Triệu chứng điển hình là đau ở mặt trước gối, ngay dưới xương bánh chè, đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi.
- 💥Đứt gân bánh chè: Đây là một chấn thương nghiêm trọng hơn, gân bánh chè bị rách một phần hoặc hoàn toàn. Thường xảy ra do một lực tác động mạnh đột ngột hoặc do gân bị yếu đi do viêm mạn tính. Đứt gân bánh chè gây đau dữ dội, mất khả năng duỗi thẳng chân và cần được can thiệp y tế ngay.
- 👶Bệnh Osgood-Schlatter: Tình trạng này thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên đang trong giai đoạn phát triển (đặc biệt là các bé trai chơi thể thao). Nó gây đau và sưng ở vị trí gân bánh chè bám vào lồi củ xương chày. Đây là do sự căng kéo lặp đi lặp lại lên điểm bám gân đang phát triển.
👉Tóm lại, gân bánh chè là một cấu trúc gân quan trọng ở mặt trước khớp gối, có vai trò thiết yếu trong việc duỗi thẳng chân. Việc hiểu rõ về cấu tạo và chức năng của nó giúp chúng ta nhận biết và phòng ngừa các tổn thương có thể xảy ra. Gân bánh chè là một cấu trúc quan trọng trong hệ thống duỗi của khớp gối, đóng vai trò thiết yếu cho các hoạt động như đi, chạy, nhảy và đá.
📍Vị trí và Cấu tạo:
- 🧭Vị trí: Gân bánh chè là một dải gân xơ dày và chắc, nằm ở mặt trước của khớp gối. Nó nối từ cực dưới (đỉnh) của xương bánh chè (xương nhỏ hình tam giác nằm trước khớp gối) đến lồi củ chày (một mấu xương ở đầu trên, mặt trước của xương chày – xương cẳng chân lớn).
- 🔗Liên quan: Cần phân biệt gân bánh chè với gân cơ tứ đầu đùi.
+🧠Gân cơ tứ đầu đùi là gân lớn của nhóm cơ mặt trước đùi, bám vào cực trên (nền) của xương bánh chè. Xương bánh chè nằm giữa gân cơ tứ đầu đùi ở phía trên và gân bánh chè ở phía dưới, tạo thành một phần của cơ chế duỗi gối.
⚙️Chức năng của gân bánh chè:
- 🔋Chức năng chính của gân bánh chè là truyền lực từ cơ tứ đầu đùi xuống xương chày, giúp thực hiện động tác duỗi (đá) cẳng chân ra phía trước. Nó hoạt động như một đòn bẩy, cho phép chúng ta:
- 🚶♂️Đi bộ, chạy, nhảy
- 🪑Đứng dậy từ tư thế ngồi
- 🧗♂️Leo cầu thang
- ⚽Đá bóng và thực hiện nhiều hoạt động thể chất khác
💡Nói cách khác, gân bánh chè là một phần không thể thiếu của cơ chế duỗi gối.
➡️🦴Truyền lực từ cơ tứ đầu đùi: Khi cơ tứ đầu đùi co lại, lực sẽ được truyền qua xương bánh chè và sau đó qua gân bánh chè để kéo xương chày. Điều này tạo ra động tác duỗi thẳng cẳng chân (duỗi gối).
💪Tăng cường sức mạnh duỗi gối: Xương bánh chè hoạt động như một cái ròng rọc, làm tăng cánh tay đòn và hiệu quả của cơ tứ đầu đùi, giúp tăng sức mạnh cho động tác duỗi gối. Nếu không có xương bánh chè và gân bánh chè, lực duỗi gối sẽ yếu đi đáng kể.
🔁Ổn định xương bánh chè: Gân bánh chè giúp giữ xương bánh chè ở đúng vị trí trong quá trình vận động của khớp gối.
HÃY ĐẶT LỊCH NGAY ĐỂ ĐƯỢC THĂM KHÁM.
