Tê bì thực chất là tình trạng rối loạn cảm giác hay dị cảm một phần hoặc hoàn toàn ở một số vị trí trên cơ thể. Tình trạng này thường đi kèm với cảm giác đau nhói bất thường như kim châm không liên quan đến kích thích cảm giác. Ngoài ra, người bệnh còn có thể có cảm thấy đau, liệt ngọn chi,… Thông thường tê bì liên quan đến các rối loạn chức năng của thần kinh ngoại vi
Tê bì tay chân
tổng quan bệnh
nguyên nhân gây bệnh
- Thoái hóa cột sống: Thường xảy ra về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết, thoái hóa cột sống khiến sụn khớp, đốt sống bị bào mòn, cọ xát với rễ thần kinh gây đau nhức, tê bì vùng cổ lan xuống hai tay hoặc đau từ thắt lưng xuống hai chân.
- Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân gây tê tay chân phổ biến, thường gặp ở đĩa đệm cột sống cổ và thắt lưng. Tình trạng này xảy ra khi nhân nhầy tràn ra khỏi bao xơ đĩa đệm sẽ chèn ép dây thần kinh cột sống, từ đó dẫn đến tê bì cánh tay cùng hai chân khiến vận động của cơ thể bị hạn chế.
- Thoái hóa khớp: Khi khớp tay, khớp đầu gối hoặc khớp háng bị bào mòn, tổn thương do các yếu tố tiêu cực sẽ làm tay, chân vận động khó khăn và dẫn đến tê bì cánh tay, bàn chân.
- Viêm đa khớp dạng thấp: Tình trạng khớp tay, khớp chân bị viêm nhiễm, tổn thương cũng sẽ gây tê bì tay chân và thường xảy ra sau khi nằm hoặc ngồi quá lâu tại một vị trí và đi kèm cơ cứng khớp.
- Hẹp ống sống: Đây là một loại bệnh bẩm sinh với tình trạng cột sống bị biến dạng, thu nhỏ lại, làm các rễ thần kinh chạy qua bị chèn ép, gây ra gây tê tay chân liên tục kéo dài. Tình trạng này nếu để lâu sẽ gây tắc nghẽn lưu thông máu, vận động khó khăn.
- Đa xơ cứng: Các vấn đề liên quan đến thị lực, tê, ngứa, yếu cơ… là biểu hiện của đa xơ cứng. Bệnh này có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương màng bọc Myelin và dẫn đến triệu chứng tê bì chân tay.
- Viêm đa rễ thần kinh: Tình trạng này xảy ra khi hệ thần kinh ngoại biên bị tổn thương làm rối loạn cảm giác, dẫn đến tê tay chân. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong do suy hô hấp, sặc phổi.
- Xơ vữa động mạch: Đây là là nguyên nhân hàng đầu gây nên các cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não. Dấu hiệu tê tay chân là do các khối vật chất bất thường bám lên thành mạch gây xơ cứng, hẹp lòng mạch, chèn ép dây thần kinh.
Một số nguyên nhân khác
- Bê vác vật nặng, ngồi, đứng quá lâu ở một tư thế, lười vận động và thường xuyên ngồi dưới máy lạnh sẽ gây tổn thương dây thần kinh dẫn đến tê tay chân, cơ thể mệt mỏi.
- Sinh hoạt sai tư thế
- Thói quen trong sinh hoạt hàng ngày như: nằm nghiêng người, gối quá cao, đi giày cao gót thường xuyên,… đều có thể trở thành nguyên nhân dẫn đến tê chân tay.
- Nguyên nhân tê tay chân do chấn thương
- Dây thần kinh ngoại biên có thể bị tổn thương do ngã, tai nạn, va chạm cũng sẽ khiến tê bì chân tay.
Triệu chứng bệnh
Ở những người bị tê, các triệu chứng sau đây là nguyên nhân đáng lo ngại:
- Cảm giác tê bắt đầu đột ngột (trong vòng vài phút hoặc vài giờ). Các dấu hiệu ban đầu của tình trạng tê chân tay thường rất nhẹ bao gồm: tê các đầu ngón tay, châm chích, cảm giác kiến bò, chuột rút, nhức mỏi… Các triệu chứng này thường nhẹ nhàng thoáng qua nên người bệnh rất dễ chủ quan, không đi khám sớm.
- Suy nhược bắt đầu đột ngột hoặc nhanh chóng (trong vài giờ hoặc vài ngày)
- Tê hoặc yếu nhanh chóng lan rộng lên hoặc xuống cơ thể, liên quan đến ngày càng nhiều bộ phận của cơ thể
- Khó thở
- Tê ở đùi, mông, bộ phận sinh dục và khu vực giữa chúng (vùng yên ngựa) và mất kiểm soát bàng quang và ruột (đại tiện không tự chủ)
- Tê cả hai bên dưới một mức cụ thể của cơ thể (chẳng hạn như bên dưới dàn âm thanh)
- Tê toàn bộ chân hoặc cánh tay
- Mất cảm giác ở mặt và thân mình
Các phương pháp điều trị
Dùng thuốc giảm đau
Để cải thiện tê bì, nhức buốt ở chân tay, bác sĩ có thể cho người bệnh sử dụng các loại thuốc giảm đau như: Thuốc giảm đau kê đơn (Diclofenac, Morphine,..). Thuốc giảm đau không kê đơn (Paracetamol, Ibuprofen,..), Tiêm corticosteroid: tiêm vào khu vực bị nhức mỏi, người bệnh tạm thời thoát khỏi cơn đau và ngăn ngừa tổn thương liên quan khác.
Chườm nóng/lạnh
Chườm lạnh cho tay chân bằng túi gel hoặc đá bọc trong khăn khoảng 15 phút, bạn có thể xen kẽ chườm nóng. Đây là liệu pháp nhiệt có tác dụng giãn cơ và dây chằng, thúc đẩy lưu thông máu, từ đó giảm tê chân tay nhanh chóng
Điều trị bệnh lý gây ra triệu chứng
Tùy vào bệnh lý gây tê tay chân, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp điều trị kết hợp:
- Bệnh tiểu đường: Kiểm soát tốt chỉ số đường huyết.
- Thiếu vitamin: Cung cấp thêm vitamin cho cơ thể.
- Nhiễm độc thần kinh (do chất gây tê, gây mê, hoá dược): Điều trị nhiễm độc.
- Rối loạn chuyển hóa lipid máu: Điều chỉnh lipid máu ở mức an toàn.
- Cơ xương khớp: Đây là bệnh lý thường gặp, đòi hỏi người bệnh phải tìm đúng giải pháp để điều trị dứt điểm, tránh để triệu chứng tê bì kéo dài và tái phát thường xuyên.